ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ಬ್ರಹ್ಮೋಸ್ ಸೂಪರ್‌ಸಾನಿಕ್ ಕ್ರೂಸ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಘಟಕವನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವರು ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಲಕ್ನೋದಲ್ಲಿ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿದರು.

ಬ್ರಹ್ಮೋಸ್ ಕ್ಷಿಪಣಿ ಬಗ್ಗೆ

• ಭಾರತ-ರಷ್ಯಾದ ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮವಾಗಿದೆ
• ವ್ಯಾಪ್ತಿ: 290 ಕಿ.ಮೀ
• ಇದು ವಿಶ್ವದ ಅತ್ಯಂತ ವೇಗದ ಕ್ರೂಸ್ ಕ್ಷಿಪಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಗರಿಷ್ಠ ವೇಗ ಮ್ಯಾಕ್ 2.8 (ಶಬ್ದದ ವೇಗಕ್ಕಿಂತ ಸುಮಾರು ಮೂರು ಪಟ್ಟು) ಆಗಿದೆ.
• ಇದಕ್ಕೆ ಭಾರತದ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರ ನದಿ ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾದ ಮಾಸ್ಕ್ವಾ ನದಿಗಳ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ.
• ಇದು ಎರಡು ಹಂತದ (ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಘನ ಪ್ರೊಪೆಲ್ಲಂಟ್ ಎಂಜಿನ್ ಮತ್ತು ಎರಡನೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ದ್ರವ ರಾಮ್‌ಜೆಟ್) ಕ್ಷಿಪಣಿಯಾಗಿದೆ.
• ಇದು ಬಹು ವೇದಿಕೆ ಕ್ಷಿಪಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಭೂಮಿ, ಆಕಾಶ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿಖರತೆಯೊಂದಿಗೆ ಉಡಾಯಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ
• ಕೆಟ್ಟ ಹವಾಮಾನದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಹಗಲು ರಾತ್ರಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಲ್ಲದು.
• ಇದು “ಬೆಂಕಿ ಹಾಕಿ ಮರೆತುಬಿಡಿ” (FIRE AND FORGET) ತತ್ವದ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಉಡಾವಣೆಯ ನಂತರ ಇದಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಲಕ್ನೋ ಬ್ರಹ್ಮೋಸ್ ಘಟಕದ ಬಗ್ಗೆ:

• ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ರಕ್ಷಣಾ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕಾರಿಡಾರ್ (ಯುಪಿ ಡಿಐಸಿ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 300 ಕೋಟಿ ರೂ. ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಈ ಘಟಕವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಇದು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ (DRDO) ಮತ್ತು ರಷ್ಯಾದ ಕಂಪನಿ NPOM ನಡುವಿನ ಜಂಟಿ ಉದ್ಯಮವಾಗಿದೆ.
• ಇದರಲ್ಲಿ ಭಾರತ 50.5% ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ, ರಷ್ಯಾ 49.5% ಪಾಲನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
• ಮೊದಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ, ಬ್ರಹ್ಮೋಸ್ ಕ್ಷಿಪಣಿಯ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗುವುದು ಮತ್ತು ನಂತರ ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಮಾಣದ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗುವುದು.
• ಈ ಘಟಕವು ವರ್ಷಕ್ಕೆ 100 ರಿಂದ 150 ಮುಂದಿನ ಪೀಳಿಗೆಯ ಕ್ಷಿಪಣಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತದೆ.
• ಹೊಸ ಆವೃತ್ತಿಯ ತೂಕವನ್ನು 2,900 ಕೆಜಿಯಿಂದ 1,290 ಕೆಜಿಗೆ ಇಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಇದರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯು 300 ಕಿ.ಮೀ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ರಕ್ಷಣಾ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಕಾರಿಡಾರ್

• ಇದು ಭಾರತೀಯ ಬಾಹ್ಯಾಕಾಶ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ಕ್ಷೇತ್ರದ ವಿದೇಶಿ ಅವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಮಹತ್ವಾಕಾಂಕ್ಷೆಯ ಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.
• ಇದು 6 ನೋಡ್‌ಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ – ಅಲಿಘರ್, ಆಗ್ರಾ, ಕಾನ್ಪುರ, ಚಿತ್ರಕೂಟ, ಝಾನ್ಸಿ ಮತ್ತು ಲಕ್ನೋ.
• ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ವೇ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ (UPEIDA)ವನ್ನು ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಸಹಯೋಗದೊಂದಿಗೆ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ನೋಡಲ್ ಏಜೆನ್ಸಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
• ಈ ಕಾರಿಡಾರ್‌ನ ಉದ್ದೇಶ ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಅತಿದೊಡ್ಡ ಮತ್ತು ಮುಂದುವರಿದ ರಕ್ಷಣಾ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ವಿಶ್ವ ಭೂಪಟದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸುವುದು.

ರಕ್ಷಣಾ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸಂಸ್ಥೆ (DRDO)

ಪರಿಚಯ:

• ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆಯ ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಸ್ಥಾಪನೆ (TDE), ತಾಂತ್ರಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನಾ ನಿರ್ದೇಶನಾಲಯ (DTDP) ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣಾ ವಿಜ್ಞಾನ ಸಂಸ್ಥೆ (DSO) ಗಳನ್ನು ವಿಲೀನಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ 1958 ರಲ್ಲಿ DRDO ಅನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
• DRDO ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವಾಲಯದ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ವಿಭಾಗವಾಗಿದೆ.
• ಆರಂಭದಲ್ಲಿ DRDO 10 ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು, ಪ್ರಸ್ತುತ ಇದು 41 ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು 5 DRDO ಯುವ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಪ್ರಯೋಗಾಲಯಗಳನ್ನು (DYSL) ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ.

ತತ್ವ:

• DRDO ದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ ತತ್ವವೆಂದರೆ “ಬಾಲಸ್ಯ ಮೂಲ ವಿಜ್ಞಾನಂ” (ಶಕ್ತಿ ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿದೆ), ಇದು ರಾಷ್ಟ್ರವನ್ನು ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಯುದ್ಧದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಧ್ಯೇಯ:

• ಮೂರು ಸೇವೆಗಳ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳನ್ನು ಅತ್ಯಾಧುನಿಕ ಶಸ್ತ್ರಾಸ್ತ್ರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಲಕರಣೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸುವ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಣಾಯಕ ರಕ್ಷಣಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದು ಇದರ ಧ್ಯೇಯವಾಗಿದೆ.