ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ (CSR)
ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ (CSR)
ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? 2023-24ನೇ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾದ ಕಂಪನಿಗಳಿಂದ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ (CSR) ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ 16% ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ ಎಂದು PRIME ಡೇಟಾಬೇಸ್ (ಭಾರತೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಸ್ಥೆ) ವರದಿ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದೆ.
ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು
ಇದು ವಿವಿಧ ವಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿತ ಲಾಭದಾಯಕತೆಗೆ ಕಾರಣವೆಂದು ಹೇಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಲೋಕೋಪಕಾರ ಮತ್ತು ಅನುಸರಣೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಆದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
ನಿಮಗಿದು ತಿಳಿದಿರಲಿ
ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾದ ಕಂಪನಿಗಳೆಂದರೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬಾಂಬೆ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ (BSE) ಅಥವಾ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ (NSE) ನಂತಹ ಮಾನ್ಯತೆ ಪಡೆದ ಸ್ಟಾಕ್ ಎಕ್ಸ್ಚೇಂಜ್ಗಳಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾದ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾಡಲಾದ ಷೇರುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ನಿಯಂತ್ರಕ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುತ್ತವೆ.
ಸಿಎಸ್ಆರ್ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಯಾವುವು?
- ಸಿಎಸ್ಆರ್ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿನ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು (ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷ 2023-24): ಪಟ್ಟಿಮಾಡಿದ ಕಂಪನಿಗಳ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ವೆಚ್ಚವು 2022-23ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ರೂ 15,524 ಕೋಟಿಗಳಿಂದ 2023-24ರಲ್ಲಿ ರೂ 17,967 ಕೋಟಿಗೆ ಏರಿದೆ, ಇದು ಲಾಭದಲ್ಲಿನ ಒಟ್ಟಾರೆ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.
- HDFC ಬ್ಯಾಂಕ್, ರಿಲಯನ್ಸ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್, TCS ಮತ್ತು ONGC ಪ್ರಮುಖ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡಿವೆ.
- ಸುಮಾರು 98% ಕಂಪನಿಗಳು ತಮ್ಮ CSR ಬಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿವೆ ಮತ್ತು ಸುಮಾರು ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಕಂಪನಿಗಳು ಅಗತ್ಯ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಮೀರಿವೆ.
- 2022-23ನೇ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು (ಪಿಎಸ್ಯುಗಳು) ತಮ್ಮ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಶೇ. 19 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿವೆ.
- ವಲಯ ಹಂಚಿಕೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾವಣೆಗಳು: ಶಿಕ್ಷಣ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಅನುದಾನ (ರೂ. 1,104 ಕೋಟಿ) ಬಂದಿದ್ದು, ನಂತರದ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರ (ರೂ. 720 ಕೋಟಿ) ಇದೆ.
- ಪರಿಸರ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯ ಮೇಲಿನ ಖರ್ಚು ಶೇ. 54 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಇಎಸ್ಜಿ (ಪರಿಸರ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತ) ಗುರಿಗಳತ್ತ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ನಂತರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಶೇ. 5 ರಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಳವಾಗಿದೆ.
- ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೊಳೆಗೇರಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ, ಗ್ರಾಮೀಣಾಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ನಿವೃತ್ತ ಯೋಧರ ಕಲ್ಯಾಣದಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಗೆ ಬೆಂಬಲ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕುಸಿದಿದೆ (ಕ್ರಮವಾಗಿ 72%, 59% ಮತ್ತು 52%).
- ರಾಜ್ಯವಾರು ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು: ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ, ರಾಜಸ್ಥಾನ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡು ಸಿಎಸ್ಆರ್ ನಿಧಿಯನ್ನು ಪಡೆದ ಮೊದಲ ಮೂರು ರಾಜ್ಯಗಳಾಗಿದ್ದು, ಒಟ್ಟು ಸಿಎಸ್ಆರ್ ವೆಚ್ಚದ 60% ರಷ್ಟನ್ನು ಟಾಪ್ 10 ರಾಜ್ಯಗಳು ಹೊಂದಿವೆ.
- 2022–23ಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಳ ಕಂಡ ರಾಜ್ಯಗಳು ತಮಿಳುನಾಡು, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್ ಆಗಿದ್ದರೆ, ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಹರಿಯಾಣ ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬ್ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ನಿಧಿಯಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಕುಸಿತ ಕಂಡಿವೆ.
ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಎಂದರೇನು?
- ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜವಾಬ್ದಾರಿ (CSR) ಎಂದರೆ ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಪರಿಸರದ ಕಡೆಗೆ ಕಂಪನಿಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿ.
- ಇದು ಸ್ವಯಂ-ನಿಯಂತ್ರಕ ಮಾದರಿಯಾಗಿದ್ದು, ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಆರ್ಥಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಮೇಲಿನ ಪ್ರಭಾವಕ್ಕೆ ಹೊಣೆಗಾರರಾಗಿ ಉಳಿಯುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
- ಸಿಎಸ್ಆರ್ ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ, ಕಂಪನಿಗಳು ಸುಸ್ಥಿರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವಿಶಾಲ ಪಾತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ಜಾಗೃತವಾಗುತ್ತವೆ.
- ಕಾನೂನು ಚೌಕಟ್ಟು: ಕಂಪನಿಗಳ ಕಾಯ್ದೆ, 2013 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 135 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿದ ಮೊದಲ ದೇಶ ಭಾರತ, ಅರ್ಹ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗೆ ರಚನಾತ್ಮಕ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
- ಅನ್ವಯಿಸುವಿಕೆ: ಹಿಂದಿನ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ 500 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿವ್ವಳ ಮೌಲ್ಯ ಅಥವಾ 1,000 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಹಿವಾಟು ಅಥವಾ 5 ಕೋಟಿ ರೂ.ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನ ನಿವ್ವಳ ಲಾಭ ಹೊಂದಿರುವ ಕಂಪನಿಗಳಿಗೆ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ನಿಯಮಗಳು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ.
- ಅಂತಹ ಕಂಪನಿಗಳು ಕಳೆದ 3 ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ (ಅಥವಾ ಹೊಸದಾಗಿ ಸಂಘಟಿತವಾಗಿದ್ದರೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ವರ್ಷಗಳು) ತಮ್ಮ ಸರಾಸರಿ ನಿವ್ವಳ ಲಾಭದ ಕನಿಷ್ಠ 2% ಅನ್ನು ಸಿಎಸ್ಆರ್ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಬೇಕು.
- ಅರ್ಹ ವಲಯಗಳು: ಬಡತನ ನಿರ್ಮೂಲನೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು, HIV/AIDS ನಂತಹ ರೋಗಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುವುದು, ಪರಿಸರ ಸುಸ್ಥಿರತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ-ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಅನನುಕೂಲಕರ ಗುಂಪುಗಳ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಪರಿಹಾರ ನಿಧಿಗಳಿಗೆ (PM CARES ಮತ್ತು PM ಪರಿಹಾರ ನಿಧಿಯಂತೆ) ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುವಂತಹ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳನ್ನು CSR ವೆಚ್ಚ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
ಇಂಜೆಟಿ ಶ್ರೀನಿವಾಸ್ ಸಮಿತಿಯ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ಶಿಫಾರಸುಗಳು
- ಸಿಎಸ್ಆರ್ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ತೆರಿಗೆ ವಿನಾಯಿತಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವುದು.
- ಕಂಪನಿಗಳು 3 ರಿಂದ 5 ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡದ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ನಿಧಿಗಳನ್ನು ಮುಂದಕ್ಕೆ ಸಾಗಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುವುದು.
- ಕಂಪನಿಗಳ ಕಾಯ್ದೆ, 2013 ರ ಅನುಸೂಚಿ VII ಅನ್ನು (ಇದು CSR ಉಪಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಅರ್ಹವಾದ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ) SDG ಗಳೊಂದಿಗೆ ಜೋಡಿಸಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಮತ್ತು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆದ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುವುದು.
- ಎಂಸಿಎ ಪೋರ್ಟಲ್ನಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ಅನುಷ್ಠಾನ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ನೋಂದಾಯಿಸುವುದು.
- ಕೊಡುಗೆದಾರರು, ಫಲಾನುಭವಿಗಳು ಮತ್ತು ಏಜೆನ್ಸಿಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಸಿಎಸ್ಆರ್ ವಿನಿಮಯ ಪೋರ್ಟಲ್ ಅನ್ನು ರಚಿಸುವುದು.
- ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಬಾಂಡ್ಗಳಲ್ಲಿ ಸಿಎಸ್ಆರ್ ಹೂಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಅನುಮತಿಸುವುದು.
- ಸಾಮಾಜಿಕ ಪ್ರಭಾವ ಬಾಂಡ್ ಎನ್ನುವುದು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ಸರ್ಕಾರಿ, ಖಾಸಗಿ ಮತ್ತು ದತ್ತಿ ವಲಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಹಣಕಾಸು ಸಾಧನವಾಗಿದೆ.