ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲಿ ಏಕಿದೆ? ಏಕೀಕೃತ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (ಯುಪಿಐ) ಮೂಲಕ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆಯ ಗರಿಷ್ಠ ₹25.14 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳಷ್ಟು ವಹಿವಾಟು ನಡೆದಿದೆ ಎಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ (ಎನ್‌ಪಿಸಿಐ) ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಮುಖ್ಯಾಂಶಗಳು

• ಏಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಯುಪಿಐ ವಹಿವಾಟಿನ ಮೌಲ್ಯ ₹94 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಯಷ್ಟಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಶೇ 5ರಷ್ಟು ಏರಿಕೆಯಾಗಿದೆ. 2024 ರ ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ₹20.44 ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿಗಳಷ್ಟಿತ್ತು.
• ಏಪ್ರಿಲ್‌ನಲ್ಲಿ 1,789.3 ಕೋಟಿ ವಹಿವಾಟುಗಳು ನಡೆದಿದ್ದರೆ, ಮೇ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ 1,867.7 ಕೋಟಿ ನಡೆದಿವೆ. ಈ ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ದೈನಂದಿನ ವಹಿವಾಟು ಮೌಲ್ಯ ಸರಾಸರಿ ₹81,106 ಕೋಟಿಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.

ಯುಪಿಐ ಬಗ್ಗೆ

• ಇದನ್ನು 2016 ರಲ್ಲಿ NPCI ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿತು ಮತ್ತು ತಕ್ಷಣದ ಪಾವತಿ ಸೇವೆ (IMPS) ಮೂಲಸೌಕರ್ಯವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಇದು ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಅತ್ಯಂತ ಯಶಸ್ವಿ ನೈಜ-ಸಮಯದ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು, ಭಾರತದಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ (P2P) ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ವ್ಯಾಪಾರಿಗೆ (P2M) ವಹಿವಾಟುಗಳಲ್ಲಿ ಸರಳತೆ, ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಭದ್ರತೆಯನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಭಾರತೀಯ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪಾವತಿ ನಿಗಮ (NPCI) ಬಗ್ಗೆ

• ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಚಿಲ್ಲರೆ ಪಾವತಿಗಳು ಮತ್ತು ವಸಾಹತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು NPCI ಒಂದು ಆಶ್ರಯ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿದೆ.
• ಇದನ್ನು ಡಿಸೆಂಬರ್ 2008 ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಯಿತು
• ಇದು RBI ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳ ಸಂಘ (IBA) ದ ಪಾವತಿ ಮತ್ತು ವಸಾಹತು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಕಾಯ್ದೆ, 2007 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಉಪಕ್ರಮವಾಗಿದೆ.
• ಕಂಪನಿಗಳ ಕಾಯ್ದೆ 2013 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 8 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು “ಲಾಭರಹಿತ” ಕಂಪನಿಯಾಗಿ ಸಂಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಇದು RuPay ಕಾರ್ಡ್, IMPS, UPI, BHIM, BHIM ಆಧಾರ್, ಭಾರತ್ ಬಿಲ್‌ಪೇ ಮುಂತಾದ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದೆ.